Okołów (Okołow) Jerzy (zm. 1828), wysoki urzędnik skarbowy Ks. Warsz. i Król. Pol. Ur. na Litwie w kalwińskiej rodzinie szlacheckiej. Otrzymał wszechstronne wykształcenie za granicą (znał np. kilka języków: francuski, niemiecki, łacinę). Po rozbiorach Polski był m. in. użyty przez Radziwiłłów, swoich protektorów, w ich zagmatwanych sprawach majątkowych po śmierci Karola Radziwiłła. Za czasów Ks. Warsz. był w r. 1807 delegowany jako komisarz do Białegostoku dla rewindykacji akt. Przez jakiś czas był dyrektorem skarbu za ministra Jana Węglińskiego, lecz w r. 1809, po wojnie, odsunięty został od urzędu «dla złodziejstwa» (K. Koźmian). W czasie rządów przejściowych 1813–15 poznał się z M. Nowosilcowem, a przez niego później z namiestnikiem Król. Pol. Józefem Zajączkiem. Był też stale protegowanym obu tych dostojników. Został więc najpierw dyrektorem generalnym w Wydziale Dochodów Stałych w Min. Przychodów i Skarbu, a po reorganizacji w r. 1816 – dyrektorem podatków i dochodów stałych w Komisji Przychodów i Skarbu oraz radcą stanu. W lutym 1817 został czasowo uwolniony ze stanowiska dyrektora, ponieważ powołano go do Deputacji mającej zreorganizować zarząd dóbr narodowych. W parę miesięcy później przeprowadził na polecenie namiestnika kontrolę województw: mazowieckiego, krakowskiego, kaliskiego, płockiego i augustowskiego. Na ten cel otrzymał w dwóch ratach 18 283 zł. Dn. 9 V 1820 został mianowany prezesem Izby Obrachunkowej. Urząd ten sprawował do 14 II 1826, kiedy to ze względu «na osłabiony wzrok» cesarz zwolnił go z zajmowanego stanowiska. Za długoletnie zasługi w sprawowaniu urzędów publicznych mianowany został nadzwycz. radcą stanu z pensją emerytalną w wysokości 9 900 zł rocznie i dodatkiem rocznym 2 100 zł, przyznanym mu jako «szczególna nagroda».
O., zdaje się, nie cieszył się zbyt dobrą opinią w społeczeństwie, posądzany m. in. o liczne nadużycia finansowe. W każdym bądź razie tak go przedstawił w swych pamiętnikach Kajetan Koźmian, a za nim powtarzali inni (m. in. S. Smolka). Przez niektórych uważany jest za zdolnego urzędnika (W. Rostocki). Był autorem kilku projektów skarbowo-finansowych, m. in. podsunął Lubeckiemu pomysł dochodów niestałych z towarów kolonialnych. Za raport złożony namiestnikowi w r. 1816 w sprawie udoskonalenia taryfy celnej otrzymał gratyfikację w wysokości 1 000 czerwonych zł. W r. 1822 projektował budżety. Zmarł 23 IX 1828 w Dreźnie i tam został pochowany na cmentarzu ewangelickim. Był kawalerem Orderu Św. Stanisława IV, III i II kl. (1817).
Ożeniony był przed r. 1807 z córką superintendenta skarbowego Sowińskiego.
Uruski; Łoza, Kawalerowie, „Mies. Herald.” R. 9: 1930 s. 99; – Grochulska B., Handel zagraniczny Księstwa Warszawskiego, W. 1967; Konarski Sz., Szlachta kalwińska w Polsce, W. 1936; Koneczny F., Dzieje administracji w Polsce w zarysie, Wil. 1924 s. 277; Radziszewski H., Skarb i organizacja władz skarbowych w Królestwie Polskim, T. I (1815–1830), W. 1907; Rostocki W., Korpus w gęsie pióra uzbrojony, W. 1972; Smolka S., Polityka Lubeckiego przed powstaniem listopadowym, Kr. 1907 I–II; – Korespondencja Lubeckiego…, Kr. 1909 I–II; Koźmian K., Pamiętniki, Wr. 1972 I–III; Materiały do dziejów Komisji Rządzącej z r. 1807, Kr. 1918; – „Dzien. Liter.” 1865 nr 35–6; „Gaz. Warsz.” 1826 nr 115, 1828 nr 272; – AGAD: Rada Administracyjna, sygn. 3 s. 287, 383, sygn. 4 s. 140, sygn. 5 s. 44, sygn. 8 s. 181, sygn. 9 s. 220–221, sygn. 12 s. 100, 353, sygn. 14 s. 51–52, 128, 130–131.
Hanna Dylągowa